Ovo je ključna nedjelja za pokret protiv državnog udara u Peruu. Uprkos brutalnoj i kontinuiranoj represiji, radnici, seljaci i studenti u borbi protiv nelegetimne predsjednice Dine Boluarte nastavili su borbu. Savez sindikata ove države CGTP pozvao je na nacionalni štrajk 19. januara, a kolone demonstranata kreću se prema glavnom gradu Limi.

Suočeni sa sve većim bijesom i protivljenjem, odgovor države i njenih institucija i dalje je represija i kriminalizacija pokreta. Ove nedjelje uhapšeno je 14 socijalnih i sindikalnih lidera. Među njima je i generalni sekretar CGTP-a u regiji San Martin, na sjeveru. Protivteroristički ogranak peruanske policije takođe je priveo predsjednika i sedam vođa Fronta narodne odbrane Ajakučo, masovne društvene organizacije koja vodi pokret u ovom andskom departmanu.

Foto: Mayimbú, Wikimedia Commons

Policija je takođe napadala one koji su prisustvovali skupu Nacionalne narodne skupštine radi koordinacije rada na generalnom štrajku 19. januara. Policija je opkolila zgradu Sindikata telefonskih radnika u Limi, gde je trebalo da se održi sastanak, i na provokativan način nastavila da traži lične karte od svih prisutnih.

Kampanja kriminalizacije

Dio kampanje kriminalizacije radničko-seljačkog pokreta je stalno klevetanje da su učesnici teroristi. Ovo je posebno bio slučaj sa hapšenjem vođa Fronta narodne odbrane Ajakučo, koji su bili optuženi da su senderisti (članovi gerilske organizacije Sjajni put) uprkos činjenici da je ova organizacija skoro pa nestala. Bez obzira na činjenice, „teroristička“ priroda uhapšenih je stavljena na sve naslovne strane dnevnih medija i emitovana na TV stanicama.

Još luđa tvrdnja protiv pokreta bila je da su „oružje i municija“ prokrijumčareni iz Bolivije i da bi to objasnilo zašto je toliko ljudi (18) ubijeno u Hulijaki, u Punou, 9. januara. Činjenice su, međutim, tvrde. Nisu predstavljeni nikakvi stvarni dokazi da su demonstranti imali oružje, a još manje „dumdum-metke“. Zvanični forenzički izvještaj ubijenih je jasan: devetoro ubijenih imalo je krhotine metaka u tijelu, a ostali su takođe ubijeni hicima. Svi oni su najvjerovatnije došli iz policijskih jurišnih pušaka AKM (u šest slučajeva), policijskih peleta i policijskih pištolja.

Nelegitimna predsjednica Boluarte je takođe ponovo proglasila vanredno stanje u nekoliko provincija i departmana širom države i policijski čas u Punou. To znači da su osnovne demokratske ustavne garancije suspendovane. Proglašenje vanrednog stanja prošle godine, uoči generalnog štrajka 15. decembra, bilo je uvod u masakre u kojima su policija i vojska ubile najmanje 28 nenaoružanih civila, uključujući 10 u Ajakuču u jednom danu.

Dužnost je međunarodnog radničkog pokreta da energično digne svoj glas protiv ove brutalne represije i da odbaci nelegitimnu predsjdenicu Boluarte.

Marš četiri sujosa

Taktika vladajuće klase i vlade nije znak snage, već pokazatelj panike, suočenih sa rastućim pokretom koji represija nije mogla da zaustavi.

Hiljade ljudi iz čitave države, ne samo iz siromašnih andskih regiona na jugu, već i sa sjevera, kreću ka prestonici Limi sa jednim ciljem: da sruše omraženu, krvlju umrljanu Dinu Boluarte. Pokret je postao poznat kao „Marcha de los 4 Suyos“ (marš četiri sujosa), nakon masovnog marša na Limu 2000. godine, koji je konačno srušio diktaturu Fudžimorija.

Radnici, seljaci i studenti u manjim i većim gradovima organizovali su prikupljanje novca i hrane za izdržavanje delegacija u prijestonici. Dolaze iz regiona u kojima se govori jezik ajmara, iz rondas campesinas (seljačkih patrola) sjeverno od Lime, iz Ajakuča, iz prašumske regije na istoku, itd. Policijske blokade na putevima zaustavljaju neke od karavana, ali ljudi pronalaze načine da se probiju.

Pokret ima široku podršku naroda, iz koje crpi svoju snagu. Prema nedavnom istraživanju javnog mnjenja IEP-a, 60% stanovništva smatra da su protesti opravdani (72% među mladima), a 58% smatra da su policija i vojska počinile ekscese (70% među mladima). S druge strane, 71% ne odobrava predsjedništvo Dine Boluarte, a samo 19% je za. Kongres je još više diskreditovan sa rekordnih 89% glasova protiv. Ogromnih 69% stanovništva sada misli da bi trebalo da postoji Ustavotvorna skupština, što je 22 procenta više u odnosu na prije godinu dana, što je pokazatelj širokog odbacivanja svih postojećih buržoaskih institucija.

Foto: Ministerio de Defensa del Perú

Vlada Dine Boluarte nema kuda, čak i neke institucije su otvoreno istupile protiv nje, a nekoliko regionalnih guvernera zahtijevalo je njenu ostavku, pa čak i neki njeni ministri. Pohod na Limu i generalni štrajk mogli bi da budu posljednji udarac, koji primorava na sramotni krah ove nelegitimne predsjednice.

„Nikad više siromašni ljudi u bogatoj državi“

Masovni pokret radnika i seljaka je ojačao i dobio izvjestan stepen nacionalne koordinacije. Njen politički program do sada je ograničen na demokratske zahtjeve: slobodu za Kastilja, raspuštanje kongresa, nove izbore i konstitutivnu skupštinu. Ali ono što se krije iza ovih zahtjeva je duboko ukorjenjena želja za fundamentalnom promjenom, koja nije ograničena samo na politička pitanja, koliko god ona bila važna, već je zasnovana na želji za opštim poboljšanjem životnog standarda i suštinskom preraspodjelom bogatstva.

Kastiljov izborni slogan „nikad više siromašni ljudi u bogatoj državi“ obuhvata ono što stoji iza ovog masovnog pokreta. Peru je zaista bogata država, ali je takođe i država u kojoj su moć i resursi u rukama šačice parazitskih ekonomskih grupa, nacionalnih i multinacionalnih, dok većina ljudi živi u uslovima siromaštva.

Značajno je da se pokret poziva na marš četiri sujosa 2000. godine i takođe podiže slogan „todas las sangres“ (što znači sve različite etničke i nacionalne grupe koje čine zemlju). Ideja je da radnici i seljaci Perua, ujedinjeni kao jedinstvena borbena jedinica, koji se približavaju glavnom gradu, mogu da sruše vladu. To je tačno.

Foto: Asamblea Nacional del Ecuador

Međutim, ono što se dogodilo nakon svrgavanja Fudžimorija 2000. godine bio je dolazak na vlast samoprozvanog socijal-demokrate Alana Garsije, koji je potom nastavio sa ultraliberalnom kapitalističkom ekonomskom politikom svog prethodnika. Pobjeda naroda pretvorena je u razočaranje jer su rudarske multinacionalne kompanije i 17 peruanskih ekonomskih konglomerata nastavili da pljačkaju bogatstvo ove države, podmićujući predsjednike i državne zvaničnike u tom procesu.

Ovoga puta, pitanje mora biti jasno. Da bi došlo do prave značajne promjene, za koju je skoro 50 ljudi već dalo svoje živote u poslednjih 40 dana, mase moraju da sklone ne samo trule institucije buržoaske moći već i da eksproprijatišu kapitalističku oligarhiju i multinacionalne kompanije, kako bi se bogatstvo ove države moglo demokratski i planski raspodjeliti, pod radničkom kontrolom, u korist većine. To je jedina nagrada dostojna krvi koja je prolivena u ovoj borbi.

Pobjeda peruanskim radnicima i seljacima!

Dole Dina Boluarte! Raspustimo Kongres! Izbacimo ih sve!

Eksproprijacija kapitalističke oligarhije i rudarskih multinacionalnih kompanija!

Sva vlast radnom narodu!

 

Tekst je objavljen 17. januara 2023. godine.