Saopštenje IMT povodom referenduma o nezavisnosti je objavljeno 25.septembra. IMT pruža bezrezervnu podršku pravu katalonskog naroda na samoopredjeljenje i odlučivanje o svojoj budućnosti. Referendum u Kataloniji je revolucionaran čin, iako su trenutno na čelu pokreta za nezavisnost katalonski buržoaski nacionalisti, jer je to direktan udarac španskom reakcionarnom režimu, monarhiji i konzervativnoj vladi Narodne partije. U međuvremenu, od 1.oktobra došlo je novih dešavanja. Nakon referenduma, vodeća katalonska buržoaska partija PDECAT je u prvim momentima oklijevala u proglašenju nezavisnosti, predlagajuci proces pregovora sa Madridom uz posredovanje EU. Međutim, vlada u Madridu nije čekala, primjenjujući član 155 španskog Ustva ubrzo je ukinula samoupravu Kataloniji i raspustila parlament, uvodeći praktično direktnu kontrolu nad Katalonijom. Stjerani uza zid, s jedne strane pritiskom katalonskog naroda odozdo, a sa druge strane pritisnuti represijom španske države, katalonska skupština je 27.oktobra proglasila nezavisnost i time krenula u bespovratni frontalni sudar sa španskom državom.

Objavljujemo saopštenje Internacionalne marksističke tendencije o krizi u Španiji. Referendum za nezavisnost Katalonije izaziva španski režim iz 1978. Španska država odgovorila je teškom represijom. IMT podržava pravo katalonskog naroda na samoopredjeljenje. Za Katalonsku Socijalističku Republiku kao iskru iberijske revolucije!

Za Katalonsku Socijalističku Republiku kao iskru iberijske revolucije!

1. Odluka katalonske skupštine da pozove referendum za nezavisnost  1. oktobra započela je najozbiljniju ustavnu krizu koju je Španija doživjela još od obnavljanja buržoaske demokratije 1977. Represija od strane španske države i Rahojeva vlada u Madridu izazvala je masovni pokret na ulicama koji je poprimio neke karakteristike pobune.

2. Potez ka sazivanju referenduma za samoopredjeljenje dolazi nakon vremenskog perioda u kojem su španska država i desničarska Rahojeva vlada zaustavljali sve pokušaje Katalonije da sama izabere svoju budućnost. Ustav Katalonije iz 2006 (Estatut), čija je sadržajna vrijednost već bila umanjena od strane španske skupštine, odobren je na referendumu, samo da bi ga španski Ustavni sud odbio na zahtjev desničarke Narodne Partije. Na kraju je Ustavni sud proglasio neke ključne članke Estatuta neustavnim. 35 različitih zakona predloženih od strane katalonske skupštine Ustavni sud Španije smatrao je nezakonitim.

3. U periodu od 2011 do 2015, Katalonija je bila dio talasa masovnih pokreta protiv mjera štednje, koji su preispitivali legitimnost svih institucija buržoaske demokratije u Španiji. U to vrijeme, u Kataloniji je na vlasti bila Katalonska buržoaska nacionalistička CiU (Konvergencija i unija), sa Arturom Masom kao predsjednikom, i pokazala je najviše entuzijazma u provođenju mjera štednje u zdravstvu, školstvu i drugim socijalnim servisima, i imala je punu podršku desničarske Narodne Partije. 2011, desetine hiljada ljudi se okupilo ispred katalonske skupštine u pokušaju da spriječi provođenje mjera štednje. Članovi skupštine su morali doći helikopterom. CiU vlada odgovorila je brutalnom represijom. Partiju je takođe pogodio i niz korupcijskih skandala koji i dalje traju.

4. Suočen sa ovom situacijom, katalonski predsjednik Mas odlučio je da se postavi na čelo pokreta za suverenitet da bi spasio sebe i svoju političku partiju. Katalonski pokret za nezavisnost dobio je masovnu bazu (milioni ljudi su protestovali svake godine na Nacionalni dan Katalonije) ali na čelu su bili desničarski buržoaski nacionalisti.

5. Na drugoj strani, vladajuća Narodna partija u Madridu, takođe uprljana korupcijskim skandalima i sprovođenjem politike represije i štednje, izračunala je da će im glasove donijeti promovisanje reakcionarnog španskog nacionalizma.

6. Široki slojevi katalonskog društva gledali su ka mogućnosti da Podemos dođe na vlast u Španiji i da promijeni čitavu situaciju. U uzastopnim izborima u Španiji, koalicija koju je vodio Podemos bila je prva u Kataloniji. Međutim, pošto Podemos nije uspio da preuzme vlast u španskoj skupštini, volja za nezavisnost kao rješenje problema štednje i nedostatka demokratije je neizbježno porasla. Procenat onih koji podržavaju nezavisnost skočio je sa nekih 10-15% do skoro 50%.

7. Stoga je karakter ovog pokreta kontradiktoran, zbog oportunističkog vodstva u katalonskoj buržoaskoj nacionalističkoj partiji PDECAT (nova inkarnacija CiU-a, nakon razdvajanja i promjene u vodstvu), ali masa običnih ljudi je najviše inspirisana odbijanjem reakcionarnog španskog režima, koje zastupa Rahojeva vlada, vojska, monarhija itd.

8. Španski režim koji danas postoji seže još od ustava iz 1978. U to vrijeme, da bi se spriječio dolazak na vlast rastućeg revolucionarnog pokreta radnika i omladine protiv Frankove diktature, stari režim je postigao dogovor sa liderima radničkih partija, naročito sa Santijagom Koriljom iz Komunističke partije, i Felipeom Gonzalesom iz Socijalističke partije. Ovaj savez, poznat kao ''tranzicija'', je izdaja pravih težnji radnika za demokratijom i socijalističkom revolucijom. Ovo je doprinijelo nekažnjavanju zločina Frankovog režima čiji je državni aparat ostao očuvan, nametanju monarhije i španske zastave (oboje su simboli Frankovog režima) i negiranju prava potlačenih nacionalnih manjina  na samoopredjeljenje. Član 2 Ustava iz 1978 govori o ''nerazdvojivoj uniji španske nacije'', za šta je neki drugi član ustava objasnio da za to ''garantuju oružane snage.''

9. Reakcionarna španska vladajuća klasa nikad nije uspjela postići potpuno ujedinjenje nacije na progresivnim temeljima, nego se okrenula brutalnoj i goloj represiji, tako da pravo na samoopredjeljenje, ispravno, gleda kao na prijetnju čitavoj strukturi režima iz 1978. To objašnjava reakciju španske države na referendum u Kataloniji.

10. Kockanje katalonske desničarske, buržoaske, nacionalističke PDECAT je oduvijek bilo opasno, ali im je jedno vrijeme omogućilo da ostanu na vlasti tako što su prevarili ljevičarsku nacionalističku ERC (Republikanska ljevica Katalonije) a onda i antikapitalističku CUP (Kandidatura narodnog jedinstva), koja je za nezavisnost, da podrže njihovu vladu, sa obećanjem da će se referendum za samoopredjeljenje održati.

11. 2014 španska država zabranila je referendum za samoopredjeljenje, koji je tad postao neobavezujuća anketa. Kao odgovor na ovu zabranu, katalonska vlada sazvala je vanredne izbore 2015 koji je predstavljen kao plebiscit o nezavisnosti. Partije koju su bile za nezavisnost dobile su 48.8% glasova, što je samo malo manje od ukupnog broja glasača.

12. Konačno, 6. septembra 2017, sa glasovima bloka koji je za nezavisnost, uz suzdžanost CSQP (katalonska koalicija između PODEMOS-a i Ujedinjene Ljevice) i odsustva svih drugih partija, katalonska skupština donijela je zakon  da se referendum za nezavisnost sazove 1. oktobra. Skupština je ovu odluku donijela iako zna da se time suprotstavlja španskom zakonu.

13. Kroz nekoliko sati, Ustavni sud suspendovao je zakon, dok se čekalo na provjeru njegove ustavnosti. To je bio početak represije od strane španske države kojoj je cilj da se referendum spriječi.

14. Govornici u skupštini Katalonije optuženi su zbog dopuštanja da se zakon o referendumu nađe na dnevnom redu, javni skupovi za podršku referenduma koje su trebale biti održane izvan Katalonije, odgođene su odlukom sudija,  preko 700 lokalnih gradonačelnika iz Katalonije je pozvano jer su rekli da će pomoći da se referendum organizuje (i upućene su im prijetnje da će ih uhapsiti ako se budu protivili), članovi novoimenovane katalonske izborne komisije su ''ošamareni'' kaznama od 12.000 eura dnevno, 14 katalonskih visoko rangiranih službenika uhapšeno je i optuženo od strane Civilne garde u svojim domovima ili na putu do posla, a finansije katalonske vlade oduzete su od strane španske države, štamparije su pretražene, medijima je zabranjeno da prenose referendum uživo, internet stranice vezane za referendum su srušene, aktivisti koji su lijepili plakate za referendum su uhapšeni i oduzeti su im materijali, konfiskovani su glasački listići, itd. Ovo je najveći  napad na osnovna demokratska prava u Španiji u zadnjih 40 godina (možda jednak napadu na demokratska prava naroda Baskije i njihovih organizacija).

15. Ovaj brutalni odgovor od strane španske države na želje Katalonaca da održe referendum o svojoj budućnosti (pravo koje podržava 70% stanovništva) otkriva duboku reakcionarnu prirodu režima iz 1978 i njegovih ograničenja što se tiče demokratskih prava.

16. Represija je ozbiljno uzdrmala održavanje referenduma, ali je u isto vrijeme je podstakla masovnu pobunu na ulicama. 20. septembra desetine hiljada ljudi okružilo je katalonsko ministarstvo ekonomije dok ih je pretresala Civilna garda. Civilna garda više od 20 sati nije mogla napustiti zgradu, nego su mogli tek u ranijim časovima narednog dana, kad se gužva smanjila i to uz pomoć katalonske interventne policije.

17. Istog dana, hiljade ljudi pružalo je otpor policiji u njihovim pokušajima da pretraže sjedište antikapitalističke Kandidature narodnog jedinstva (CUP) koja je za nezavisnost, i uspjeli su da ih u tome spriječe. U Reusu, nakon uznemiravanja aktivista dok su lijepili plakate, preko hiljadu ljudi je učestvovalo na masovnom lijepljenju plakata, a policija nije ništa mogla učiniti po tom pitanju. Masovni polu spontani protesti održavani su u manjim i većim gradovima širom Katalonije.

18. Državna represija proizvela je pokretačku silu u kojoj inicijativa pripada ulicama. Odbori za odbranu referenduma počeli su da niču u naseljima i manjim gradovima. Lučki radnici u Barseloni i Taragoni glasali su da zaustave krstarice na kojima je bilo hiljade policajaca dovedenih u Kataloniju da spriječe referendum. Univerziteti su u generalnom štrajku, a studenti su okupirali glavnu zgradu na Univerzitetu u Barseloni. Glavni sindikati, Radnička komisija (CCOO) i Generalni sindikat radnika (UGT), javno su istakli svoja saopšptenja protiv represije, ali mnoštvo manjih sindikata (CGT, COS, IAC) su zapravo pozvali na generalni štrajk u Kataloniji 3. oktobra (tada se najranije mogao započeti zbog sindikalnih zakona).

19. Španska vladajuća klasa podstakla je masovni pokret na ulicama koji prijeti ne samo stabilnosti Rahojeve vlade, nego takođe otvara ozbiljne pukotine u strukturi režima iz 1978. Međutim, ne mogu se povući. Kako to oni vide, moraju obnoviti vladavinu prava. Svaki ustupak prije 1. oktobra značio bi kraj Narodne partije. Sad su otvorili slučaj za ''pobunu'' protiv organizatora masovnog pokreta koji se desio 20. septembra, i preuzeli su komandu nad katalonskom policijom, Mososima. Pošto su lišeni pristupa vlastitim finansijama i kontrole javnog reda, malo toga je ostalo od autonomije Katalonije (samoupravljanje).

20. Katalonski buržoaski nacionalisti podstakli su masovni pokret koji ih plaši. Međutim, sada se nemogu povući niti ući u pregovore, na šta bi pokret gledao kao na pokušaj izdaje, i to bi vjerovatno značilo kraj njihove vlade.

21. Dužnost svih revolucionarnih marksista, kao i svih dosljednih demokrata, je da u potpunosti podrže katalonski referendum 1. oktobra, koji predstavlja korišćenje osnovnog demokratskog prava na samoopredjeljenje.

22. Međutim, moramo upozoriti da u kontekstu Španije korišćenje prava na samoopredjeljenje ima revolucionarne posljedice i može se nametnuti jedino na revolucionarni način. Ne može se vjerovati katalonskim buržoaskim nacionalistima da će ovo uraditi. Jedino mobilizacija ljudi na ulicama može garantovati proslavu referenduma 1. oktobra. Radnička klasa u ovome ima ključnu ulogu.

23. Jedini način da se sada krene naprijed jeste da se širenje Odbora za odbranu referenduma na svako naselje, školu, univerzitet i radno mjesto, suoči sa osnovnim logističkim aspektima organizacije referenduma i njegove odbrane i da se suoči sa španskom državom i njenim snagama represije. Takvi Odbori za odbranu, trebalo bi da se povežu na lokalnom, opštinskom i državnom nivou kroz izabrane predstavnike. Kako španska država polako ali sigurno kreće da smrvi katalonsku samoupravnu vladu, trebala bi se sazvati Narodna skupština predstavnika odbora kao legitimni predstavnik naroda Katalonije.

24. Drugovi iz CUP-a promovisali su mnogo slogana (za generalni štrajk, za osnivanje Odbora za odbranu, za potrebu da se mobilizuju mase) i za to ih treba pohvaliti. U prošlosti su donosili odluke, za koje smatramo da su pogrešne, da se podrži osnivanje Puđdemonove vlade i glasanje za mjere štednje. Podstičemo ih da prekinu sa tom politikom saradnje među klasama. Borba za Katalonsku Republiku ne može se dobiti osim ako nema jasnog raskida sa katalonskim buržoaskim nacionalistima, koji nikad neće ići do kraja. Kako kažu drugovi iz CUP-a, moramo ih sve srušiti (bankare, kapitaliste, korumpirane političare, bez obzira na to da li se oblače kao španski ili katalonski nacionalisti).

25. Borba za samoopredjeljenje ne može se dobiti bez pridobijanja većine radničke klase. Mnogi radnici u Kataloniji pričaju španski kao glavni jezik ili se na ovom ili onom nivou deklarišu kao Španci. Naravno, prirodno su sumnjičavi prema pokretu čije su vođe buržoaski nacionalisti iz PDECAT-a, koji primjenjuju mjere štednje i koji predstavljaju interes kapitalističke klase. Borba za Katalonsku Republiku mora biti povezana sa borbom protiv kapitalističkih mjera štednje, a koja je za poslove, zdravstvo, obrazovanje i radnička prava.

26. To bi, takođe, bio najbolji način da se pridobije podrška radnika iz ostatka Španije, koja bi doprinijela slabljenju represivnog aparata španske države. Već je bilo značajnih protesta u znak podrške na pravo za samoopredjeljenje Katalonije, kao i u znak odbrane demokratskih prava u Madridu, Andaluziji, Baskijskoj zemlji i drugdje.

27. Podemos i Ujedinjena Ljevica imaju veliku odgovornost. Uradili su dobar posao u odbrani prava na samoopredjeljenje. Međutim, kad su se suočili sa referendumom 1. oktobra, povukli su se. Koristeći legalističke izgovore, odbili su da podrže referendum i umjesto toga zagovarali ''referendum po dogovoru'', nešto što je utopijski, dok je španska vladajuća klasa jasno dala do znanja da nije spremna da se preda. Umjesto toga, oni bi trebali dati potpunu podršku referendumu 1. oktobra (koje god da su njegove greške) jer on predstavlja najozbiljniji udar režimu iz 1978. Trebali bi objasniti da je borba naroda Katalonije ujedno i borba za radnike širom Španije, protiv monarhije, reakcionarne vlade Narodne partije i reakcionarnog državnog aparata koji je naslijeđen od Frankovog režima, i da je sve što će oslabiti špansku državu dobrodošlo, da se to treba podržati i iskoristiti da se ojača pozicija radničke klase.

28. Katalonska organizacija Podemos-a, PODEM, donijela je hrabru odluku, koju je podržala većina njenih članova, da se podrži referendum 1. oktobra i da se pozove na maksimalno učešće. Ovo im je donijelo dosta simpatija i podrške među ljevičarskim dijelom pokreta za nezavisnost. Postoji sve veće zbližavanje antikapitalističke ljevice pokreta za nezavisnost i političkog izraza pokreta ''ogorčenih''. To je osnova borbe za Katalonsku Republiku koja predstavlja jasan raskid sa mjerama štednje, nešto što se može postići samo raskidom sa kapitalizmom i kretanjem u pravcu socijalističke transformacije društva.

29. IMT pruža potpunu podršku pravu na samoopredjeljenje Katalonaca i referenduma 1. oktobra. Glas ZA je glas protiv režima iz 1978. Naš slogan je slogan Katalonske Socijalističke Republike koja bi trebala služiti kao iskra za revolucionarnu promjenu širom Iberijskog poluostrva.

Za pravo na samoopredjeljenje Katalonaca!

Odbranimo referendum 1. oktobra na revolucionaran način!

Masovna mobilizacija na ulicama, Odbori za odbranu posvuda, generalni štrajk!

Dolje sa represijom od strane španske države, dosta je bilo režima iz 1978!

Za Katalonsku Socijalističku Republiku!

Za Iberijsku revoluciju!