Situacija u Venecueli se mjenja svakodnevno, ponekad čak i iz sata u sat. 27. juna, policijski službenik je helikopterom napao zgradu Ministarstva unutrašnjih poslova i zgradu Vrhovnog suda, istovremeno šireći poziv ostalima da se pridruže rušenju Madurove vlade.

Ovaj pokušaj državnog udara nastupio je nakon teških nereda u Marakaju 26. juna. Opozicija, koja je proglasila stanje “neposlušnosti”, pozvala je na četverosatnu blokadu puteva 28. juna, koristeći ustanički vokabular.

Oskar Alberto Perez (izvor: Venezuela Analysis)

Napad helikopterom je izveo Oskar Alberto Perez, službenik CICPC (venecuelanske kazneno, kriminalne i naučno istraživačke agencije), koji je služio u specijalnoj vazdušnoj brigadi. Djelujući sa još jednom osobom i koristeći policijske isprave on je uspio oteti helikopter CICPC iz vazdušne baze u La Karloti s kojim je preletio sa istočnog u centralni dio Karakasa.

U isto vrijeme, na Instagramu je emitovao niz videa u kojima objašnjava da je dio mreže službenika u sigurnosnim snagama i vojsci koje imaju veze sa civilima koji zahtjevaju smjenu predsjednika Madura. Pučisti su sa helikoptera razvili zastavu na kojoj piše “350 Libertad”. Ovo se odnosi na član 350 bolivarskog ustava, koji dopušta građansku neposlušnost u slučajevima kada vlast krši demokratska ili ljudska prava. Proteklih dana opozicija se intenzivno poziva na ovaj član Ustava u pokušaju da obori vladu.

Otmičari helikoptera su otvorili vatru na Ministarstvo unutrašnjih poslova u vrijeme prijema novinara koji su obilježavali Dan novinara. Zatim je odletio prema zgradi Vrhovnog suda gdje su ispaljene četiri granate. U napadima niko nije povrijeđen. Do sada otmičari helikoptera nisu uhvaćeni.

Poziv na državni udar protiv Madura nije podržan od strane nijedne sigurnosne agencije niti vojske, barem ne javno. Međutim, poslije 90 dana stalnih i pojačanih nasilnih protesta i ponovljenih zahtjeva reakcionarne opozicije vojsci da interveniše i zbaci predsjednika, ne bi bilo začuđujuće da u okviru državnog aparata postoje elementi koji razmatraju tu opciju.

Napad helikopterom i poziv na državni udar stvorili su vrlo napetu situaciju u Karakasu i drugim gradovima. Opozicijski protesti i pokušaji izazivanja nereda traju u većem broju gradova, najviše u djelovima gdje živi srednja i viša klasa, ali ovaj put i u dijelovima gdje živi radnička klasa i sirotinja (uključujući Manikomio i Karikuao).

U proteklih nekoliko dana, opozicija je ponovo dobila novi impuls. Blokade puteva su imale dobar odziv među njenim pristalicama. Neredi u Marakaju i Aragvi su bili dosta veliki, sa uništenim i opljačkanim zvaničnim institucijama, uključujući i prostorije PSUV i sa ubijenim policijskim službenikom Bolivarske nacionalne garde. Prošli vikend smo vidjeli ponovljene napade nasilnih demonstranata na vojnu bazu u La Karloti, gdje su opozicioni teroristi uklonili ogradu i ušli unutar baze. Oni su bili naoružani raketnim bacačima kućne izrade, molotovljevim koktelima, granatama, itd. Jedan demonstrant je ubijen od strane vojske u pokušaju da ubaci granatu unutar baze.

Svjedoci smo ne mirnih i prodemokratskih protesta, već kombinaciji terorističkih napada, poziva vojsci na državni udar od strane opozicionih političara i sada napada helikoptera na državne institucije. Ništa od ovoga ne bi bilo dozvoljeno ni u jednoj zemlji na svijetu. Zamislite da nasilni demonstranti napadnu vojnu bazu u centru Madrida, Londona ili Vašingtona. Zamislite situaciju u kojoj pojedinci u okviru demonstranata pucaju na sigurnosne snage u Parizu ili Berlinu.

U govoru prije napada, predsjednik Maduro je upozorio na mogućnost državnog udara i da u tom slučaju ako mu se šta dogodi mora doći do “vojno-građanskog ustanka kao u aprilu 2002, ali sada hiljadu puta jačim”. Dodao je da “ako zemlja bude uvučena u haos i nasilje i Bolivarska revolucija bude uništena, mi ćemo uzvratiti udarac, i ono što se moglo ostvariti glasovima, mi bi ostvarili oružjem.”

Problem je u tome što situacija sada nije ista kao 2002, kada je pokušan državni udar protiv Čaveza. Već nekoliko godina traje proces dezorijentacije među pristalicama Bolivarske revolucije. Ovo je rezultat ponašanja birokrata i reformista unutar pokreta, korupcije državnih i partijskih funkcionera, političkih napada na revolucionarne inicijative masa, itd. Politička dezorijentacija je pojačana i pogoršanjem ekonomske situacije kao i nesposobnošću ili nedostatkom volje vlade da sprovede potrebne mjere koje bi bile odgovor na krizu. To bi prije svega podrazumjevalo ozbiljne udarce protiv oligarhije – bankara, kapitalista i zemljoposjednika. Umjesto toga, vlada sprovodi suprotnu politiku: dajući im ustupke, dolare po preferencijalnim cijenama, i pozivajući ih da investiraju i budu produktivni. Ovo nije dovoljno za kapitalističku klasu, koja nastavlja svoju kampanju sabotiranja i pokušaja da obori vladu, uz punu podršku američkog imperijalizma.

U ovim uslovima, pitanje je da li bi revolucionarni narod, koji je sačuvao i branio revoluciju, sada ponovo izašao u velikom broju i zaustavio državni udar. U stvari, postoji čak sumnja da će izaći u dovoljnom broju da pruže legitimitet izborima za ustavotvornu skupštinu 30. jula.

Jedini način borbe protiv rekacionarne opozicije je kroz revolucionarnu mobilizaciju naroda. Da je ovo moguće pokazuju izolovani slučajevi oružane samoodbrane i Gvasdalitu i Sokopu, kao i okupacije zemlje na imanjima zemljoposjednika koji su finansirali nerede u Pedracu, Barinasu, Meridi i Obispu Ramos de Lori. Takođe, u ponedjeljak 26. juna, radnici iz Gvaragva državne naftne rafinerije u Porto la Kruzu su samoinicijativno uklonili opozicijsku blokadu puta u blizini svog radnog mjesta, iznervirani višednevnom blokadom malog broja pristalica opozicije.

Međutim, da bi se ovo dogodilo u čitavoj državi, potrebna su dva uslova. Prvi, jasno vodstvo na nacionalnom nivou. Ovo se nije dogodilo. Ovakvo vodstvo za revolucionarne mase, uključujući okupaciju zemlje i fabrika, oružane samoodbrane itd., nije došlo ni od strane vlade, niti od nacionalnog vodstva bolivarskog sindikata CBST.

Drugi uslov je da radnici i seljaci osjete da se vrijedi boriti. Ako vide stalno skakanje cijena dok istovremeno vlada daje ustupke kapitalistima i nastavlja otplaćivati vanjski dug, onda postaje puno teže organizovati i mobilizovati mase u odbranu od reakcije.

Tačan rezultat ovog sukoba je teško predvidjeti. Ovo je borba živih sila. Reakcionarna opozicija bi mogla uspjeti u obaranju vlade kroz kombinaciju haosa i nasilja na ulicama uz masovne demonstracije, koji bi na kraju natjerali dio vojske da organizuje državni udar protiv predsjednika. Suočeni sa dugotrajnom pat pozicijom u kojoj nijedna strana ne dobija, uz nerede i pljačku, oružane snage ili dio njih bi mogao odlučiti da ukloni predsjednika i krene prema “tranzicionoj” vladi uključujući bivše “čavističke” funkcionere kao i one “umjerene” koji su trenutno na vlasti.

Inteligentniji dijelovi vladajuće klase (ako takvi uopšte postoje u Venecueli) shvataju da vođe opozicije nemaju veću podršku među širom populacijom i stoga bi se rado odlučili za neku vrstu “tehnokratske”, vlade koja bi provodila brutalne mjere štednje nad radničkom klasom, predvođene biznismenom poput Mendoze, vlasnika koncerna Polar, koji se trudio da bude oprezan i tih proteklih mjeseci.

Treba međutim razmotriti još jedan faktor. Uprkos demoralizaciji revolucionarnih masa, još uvijek postoji razmjeran broj ljudi spremnih na mobilizaciju protiv reakcije. Svaki pokušaj reakcionarne vlade da ukloni određene tekovine revolucije (privatizuje socijalne stanove, pokrene masovna otpuštanja, napade na revolucionarne aktiviste i njihove organizacije, zatvaranje bolivarskog univerziteta, uklanjanje seljačkih kooperativa na imanjina na kojima je izvršena eksproprijacija) bi izazavao otpor. Dio revolucionarnih masa je sada naoružan i takve mjere bi pod određenim okolnostima dovele do otvorenog oružanog sukoba, terorističkih akcija, a možda i građanskog rata. Dok visoki vojni oficiri štite svoje interese (u biznisu, korupciji, itd.) i podržavaju bilo koju stranu koja garantuje očuvanje njihovih poslova, nije isključeno da dio trupa i nižih oficira ostane lojalan revolucionarnom narodu.

Može se reći da je situacija dosta ozbiljna. Pobjedom reakcionarne opozicije najviše bi platili radnici, seljaci i sirotinja. Ove nedjelje tri čovjeka su zapaljena od strane opozicionih demonstranata. Jedan, za kojeg se mislilo da je čavista, je izboden i zapaljen od strane maskiranih kriminalaca u La Kasteljani. Dva mladića su zapaljena na opozicionim barikadama u Barkismentu, kada su se izjasnili kao čavisti. Zamislite šta bi se desilo kada bi ove snage došle na vlast! Vladajuća klasa u Venecueli je uplašena. Oni su izgubili kontrolu nad situacijom prije par godina. Ako se vrate na vlast oni će biti gladni osvete i pustiće pomahnitale pse iz srednje klase na svakoga ko je podržao bolivarski pokret, i uopšte protiv radničke klase i sirotinje.

Riječima francuskog revolucionara Sen Žista, “oni koji provedu pola revolucije, kopaju sopstvene grobove.” Tragedija bolivarske revolucije je ta što nije završena. Sada plaćamo cijenu toga.