Drugi talas KOVID-a 19 razara Evropu. Ovo nije bilo neizbježno, nego je to smrtonosna posljedica toga što je vladama važnije bogatstvo kapitalista nego zdravlje stanovništva. Mi kažemo: natjerajmo gazde da plate kako bi zaštitili živote i životni standard! Da bi se borili protiv virusa, moramo uništiti kapitalizam!

Foto: Pixabay

Evropa se nalazi usred smrtonosnog drugog talasa pandemije KOVID 19. Ovaj novi talas zaraza odgovoran je za polovinu smrti izazvanih koronavirusom širom svijeta a ta cifra je već veća nego što je bila tokom prvog talasa na proljeće (7.942 u novembru, u poređenju sa aprilom, kad je bilo 6.825). Karantini, policijski časovi, zatvaranje barova i restorana, restriktivne mjere, izolacije – jedna država za drugom, primorane su da uvode sve strožije i strožije mjere da bi odgovorile na eksponencijalni rast pandemije, koji je u mnogim zemljama izvan kontrole, jer su kreveti na odjelima intenzivne njege potpuno popunjeni. Ipak, ovaj drugi talas se mogao izbjeći, ili bi se bar izašlo na kraj sa njegovim posljedicama. Razlog zašto smo u ovoj situaciji je kombinacija raznih faktora, od kojih svi upućuju na jedan presudni faktor: davanje prioriteta profitu kapitalista umjesto zaštiti života.

Odgovor kapitalističkih vlada u Evropi na prvi talas KOVID 19 bio je prespor i nedovoljan. Čak i kad je Italija pokazivala drugim zemljama kako će u naredne dvije sedmice izgledati njihova budućnost, vlade u Španiji, Velikoj Britaniji, Francuskoj i drugdje odbile su preduzeti neophodne mjere. Nisu htjele uvesti karantin jer bi on negativno uticao na ekonomiju; to jest, kontinuiranu sposobnost kapitalista da prave profit. Za tu odluku plaćeno je ljudskim životima. Desetine hiljada smrtnih slučajeva su se mogli izbjeći da su se otpočetka uvele oštre mjere na naučnoj osnovi. Zdravstveni sistemi (u mnogo slučajeva već oslabljeni decenijama mjera štednje) suočeni sa eksponencijalnim rastom stope zaraze, broja ljudi primljenih u bolnicu i broja pacijenata kojima su potrebni kreveti sa respiratorima na odjelu za intenzivnu njegu.

Do juna, većina evropskih država uspjela je iskontrolisati pandemiju. Zdravstveni radnici i ostali su odradili svoj posao usklađenim naporima. Stanovnici su posmatrali karantinske mjere, iako one nikad nisu dostigle taj neophodni nivo potpunog zatvaranja ekonomije. Ljudima je rečeno da ostanu unutra, dok im se istovremeno govorilo da idu na posao u sporednim sektorima ekonomije, pogotovo u proizvodnji i građevinarstvu, pritom koristeći prepuna sredstva javnog prevoza. Sve zarad profita kapitalista. Bilo kako bilo, značajno se smanjio fizički kontakt između ljudi i to je dovelo pandemiju pod kontrolu.

Tokom tog perioda, vlade su se razbacivale novcem da sačuvaju kapitalističku ekonomiju, preuzimajući isplatu plata u privatnom sektoru kroz različite šeme i finansijsko pomaganje velikim i malim privatnim kompanijama. Htjeli su ublažiti udarac ekonomske recesije zbog straha od društvenih nemira, u nadi da će ovo biti kratkotrajna epizoda.

“Otvaranje” pod pritiskom kapitalističkog biznisa

Kako su slike prepunih bolnica počele izostajati iz novinskih izvještaja, kapitalisti su ponovo pritisnuli svoje vlade, koje su takođe željele ukinuti mjere ekonomskih olakšica. Industrija turizma u ovome je igrala ključnu ulogu. Države poput Španije, Grčke i Italije su se žurile da se vrate u normalu i otvore se za turiste. Umjesto postepenog ukidanja mjera, ograničavanja društvenih kontakata, ono što smo vidjeli bila je neobuzdana žurba da se ekonomija ponovo otvori. Španija, Grčka, Francuska, Slovenija i druge države su pritiskale Veliku Britaniju da ukine ograničenja putovanja i skine ih sa karantinske liste. To je bilo u periodu kada je u Velikoj Britaniji bilo preko 200 smrtnih slučaja dnevno, što je mnogo veća cifra od onih u ovim turističkim destinacijama.

Foto: Pixabay

Mjere socijalne distance su ukinute bez da se uvede ozbiljan sistem testiranja, praćenja i izolacije. To je bilo ključno pitanje. Nakon što je pandemija stavljena pod kontrolu, bilo bi neophodno da se suzbiju lokalne pandemije. To je moglo značiti ciljano masovno testiranje i ozbiljan sistem praćenja kontakata zaraženih. Dok se u svakoj državi broj testiranih povećao, sistem je bio prepun nedostataka i nigdje nije bio propraćen ozbiljnom operacijom praćenja kontakata.

Engleska je posebno loš primjer u tom smislu. Nakon što nam je obećan “najbolji sistem u svijetu”, dobili smo sistem koji se ne može nositi sa povećanom potražnjom, gdje svega 60% testiranih lično dobije svoje nalaze u roku od 24 sata, i sistem koji može da kontaktira svega 60% ljudi za koje se zna da su bili u kontaktu sa onima kojima je nalaz pozitivan. Zašto je to tako? Veliki faktor je to što je sistem testiranja i praćenja dodijeljen jednoj privatnoj kompaniji, umjesto da se resursi daju lokalnim zdravstvenim tijelima. Drugi faktor je generalna kriza britanskog kapitalizma, koja je došla do tačke gdje, osam sedmica od Bregzita, kompanije još uvijek ne znaju kakva će situacija biti prvog januara.

To je značilo da lokalne pandemije nisu bile pod kontrolom. Evo dva primjera posljedica ovoga svega. Naučnici su sada utvrdili da se veliki dio drugog KOVID 19 talasa u Evropi svodi na jednu specifičnu vrstu virusa (20A.EU1), koja je mutirala u Španiji početkom ljeta. Istraživanje je pokazalo kako je ova vrsta odgovorna za više od 80% slučajeva u Velikoj Britaniji i Španiji, 60% slučajeva u Irskoj i do 40% u Švajcarskoj i Francuskoj, ali je identifikovana i u mnogim drugim državama, dalekim poput Letonije i Norveške. Većina evropskih država nisu imale i još uvijek nemaju, ispravnu provjeru i testiranje putnika na aerodromima. Smatraju da su one skupe za uvođenje i da previše štete industriji turizma i aviokompanijama.

Istraživanje ide dalje i iznosi hipotezu da je ova vrsta virusa nastala u Ljeidi i Aragonu u Španiji i da su privremeni poljoprivrednici migranti bili plodno tlo za njegov nastanak. Zašto? Poljoprivrednici migranti se skupljaju u ovim regijama tokom ljeta, gdje su eksploatisani kao izvor jeftine radne snage i prisiljeni živjeti u nehigijenskim uslovima, u prepunim smještajima ili nekad čak i spavaju vani ili u šupama u poljima. Ozbiljan javni zdravstveni pristup bi značio masovno testiranje i obezbjeđivanje pristojnog smještaja za migrante. U sistemu kapitalističkog profiterstva, to se nije desilo. Ista područja na kojima su velike koncentracije sezonskih poljoprivrednika migranata, pogođene su pandemijom KOVID 19 koja je došla iz mesnih industrija ovih regija. Fabrike za obradu mesa su u fokusu zaraze tokom čitave pandemije širom svijeta. To što radnici rade u prepunim fabrikama, na niskim temperaturama i bučnom okruženju (zbog čega moraju da galame da bi čuli jedni druge) su sve faktori koji dovode do širenja zaraze.

Ako se fabrike za obradu mesa smatraju primarnim sektorom ekonomije koji bi trebao ostati otvoren, onda su trebali biti zagarantovani adekvatni zdravstveni i sigurnosni uslovi. Svim radnicima se trebala obezbijediti lična zaštitna oprema, kao i redovno testiranje, i pune plate za one zaražene i one prisiljene na samoizolaciju, pored onih sa kojima su bili u kontaktu, tako da se i oni mogu izolovati. Ali pod kapitalizmom, nijedna od ovih logičnih zdravstvenih mjera nije preduzeta.

I tako, virus se raširio sa polja Ljeide i Ueske, u Španiji, na čitavu Evropu, što je raspršilo drugi talas.

Još jedan slučaj lokalne pandemije, koji se mogao izbjeći ili kontrolisati, desio se u Lesteru, u Engleskoj, početkom ljeta. Bio je ustanovljen veliki broj slučajeva i ovo je bilo prvo mjesto koje je išlo u drugi karantin, na neki način. Izvor? Stotine tekstilnih fabrika u Lesteru, gdje veliki broj radnika, od kojih mnogi nisu rođeni u Velikoj Britaniji, rade u pretrpanim uslovima, za bijednu platu (nekad čak i ispod minimalne plate) i bez zaštitne opreme. Neke od ovih fabrika, koje rade za velike modne brendove, ostale su otvorene i tokom prvog karantina, bez ikakvih sigurnosnih mjera, iskorištavajući očajne radnike koji trebaju novac da prežive.

Ovo je kombinavano sa uslovima prepunih smještaja u kojima žive mnogi od ovih radnika, zbog čega ih je nemoguće izolovati, i pogoršano temeljnim zdravstvenim uslovima povezanih sa siromašnima. Opet, kombinacija kapitalističkih profita, eksploatacije radnika, siromaštva itd., stvorila je smrtonosni kotao u kojem je virus nikao. Da li se to moglo izbjeći? Naravno.

Ovi neuspjesi – užurbano ukidanje ograničenja bez adekvatnog sistema testiranja, praćenja i izolacije – su zatim pogoršani povratkom osnovnoškolaca, srednjoškolaca i studenata u škole i na fakultete u septembru. Opravdanje za ovu odluku je bila važnost toga da se učenici obrazuju i da imaju društveni kontakt sa svojim vršnjacima, i činjenica da su siromašniji učenici uskraćeni jer imaju ograničen pristup onlajn učenju. To je sve tačno i mi se slažemo. Međutim, pravi razlog što je kapitalistička klasa željela da ponovo otvori škole je uticaj koji zatvaranje škola ima na mogućnost roditelja da idu na posao. U slučaju univerziteta, postoji još jedan dodatni faktor: naime, profit koji institucije dobiju od smještaja za studente i školarina u mnogim zemljama. 

Da li su obrazovne institucije trebale ostati zatvorene? Ne nužno. U svim državama je obećano da će se uvoditi mjere da bi se škole učinile što je moguće sigurnijim: manji razredi, više nastavnika, razdvajanje učenika u male odvojene klastere, itd., Međutim, sve ove mjere zahtijevaju resurse, u vrijeme kad su obrazovni sistemi širom Evrope uništeni desetogodišnjim brutalnim mjerama štednje. U praksi, ove neophodne mjere nisu preduzete ili nisu bile dovoljne, izlaganje djece, nastavnika i osoblja riziku, i pretvaranje škola u plodno tlo za širenje virusa od porodice do porodice.

Pored pomenutih mjera, trebalo je redovno masovno testirati nastavno osoblje. Čim bi se jedna generacija ili razredni klaster poslali kući u izolaciju zbog jednog pozitivnog slučaja, čitav klaster i svi članovi porodice bi se odmah trebali testirati. Ništa od ovog nije napravljeno, jer košta.

Donekle se može reći da je prvi talas epidemije KOVID 19 iznenadio evropske vlade. To nije sasvim tačno, jer prije nego je broj zaraženih počeo rasti u Evropi, Kina je već preduzimala oštre karantinske mjere, a i druge azijske države su takođe preduzimale stroge mjere da bi spriječile širenje virusa. Iako se može reći da su oni imali prednost jer su se suočavali sa ranijim talasima bolesti disajnih organa. Međutim, kad je prvi talas pandemije KOVID 19 počeo u Italiji, druge države su imale dvije do tri sedmice da se pripreme. Odgađanje preduzimanja mjera je tada koštalo desetine hiljada života širom Evrope. Života koji su mogli biti spašeni, da vlada nije na prvo mjesto stavljala “ekonomiju” (to jest, kapitalistički profit) umjesto javnog zdravstva.

Istina je da se tada manje znalo o virusu, o tome kako se širi i koje su najefikasnije mjere za njegovo suzbijanje i iskorjenjivanje prenošenja. Sada znamo da je jedan od glavnih načina na koje se virus širi kroz sitne čestice aerosola, koje se zadržavaju u zatvorenim ili slabo prozračenim prostorijama. Takođe znamo o važnosti klastera i masovnih događaja pogodnih za širenje virusa (činjenica da oko 80% zaraza potiče od svega 10% zaraženih), što naglašava važnost praćenja kontakata a posebno praćenje kontakata unazad.

Drugi talas KOVID 19 izvan kontrole

Ovo je ono što čini nekontrolisani drugi talas KOVID-a 19 tako skandaloznim. Svi eksperti su znali da će uslovi na jesen dovesti do drugog talasa. Vlade su toga potpuno bile svjesne. Sada postoje konkretni primjeri efikasne borbe protiv pandemije. Pa ipak, vlade u Evropi nisu poduzele dovoljne mjere. Odložili su neophodne mjere i dopustili da izbije drugi talas, što je za posljedicu imalo to da sada hiljade ljudi širom kontinenta umire. Ove smrti su se mogle izbjeći ili ih se bar moglo umanjiti. Osnovni razlog za to su opet, kapitalistički profiti.

Jedan od najjasnijih i najskandaloznijih primjera je britanska vlada Borisa Džonsona. Već 21. septembra Naučna savjetodavna grupa za hitne slučajeve (SAGE) upozorila je o povećanoj brzini prenošenja virusa, a posebno o bolničkom liječenju i predložila set mjera koje bi se trebale odmah uvesti:

2. Treba da se usvoje interventni paketi da bi se smanjio eksponencijalni porast broja slučajeva. Same pojedinačne intervencije vjerovatno neće biti dovoljne da dovedu R ispod 1 (u to smo veoma uvjereni). Uži izbor ne-farmaceutskih intervencija (NPI) koji bi se trebao uzeti u obzir za što brže uvođenje su:

a. kratkoročni karantin da vrati broj slučajeva na manji nivo
b. savjetuje se svima koji mogu da rade od kuće da tako i čine.
c. zabranjuje se svaki kontakt sa svim članovima druge porodice u njenom domu (izuzev članova u potpornom mjehuru)
d. zatvaranje svih barova, restorana, kafića, zatvorenih teretana, i ličnih usluga (npr. frizerskih salona)
e. sva predavanja na univerzitetima i fakultetima, da budu u onlajn obliku, osim ako je predavanje licem u lice zaista neophodno. 

Šta je Boris Džonson uradio? Ignorisao savjete vlastitih stručnjaka. Okolišao je pod pritiskom desničarske torijevske stranke koja podržava Bregzit i kapitalista koji su se protivili ponovnom zatvaranju. Njegovoj vladi je trebalo preko 6 sedmica da uvede mjere koje je SAGE smatrala urgentnim u septembru. Znači, tek je 4. novembra počeo ograničeni karantin u državi. 21. septembra bilo je 32 smrtna slučaja i 368 pacijenata je primljeno u bolnice, do 4. novembra, cifre su porasle na 300 smrtnih slučaja i 1,500 pacijenata u bolnicama.

Priča je svugdje ista: u Francuskoj, Španiji, Italiji, Grčkoj. Većina evropskih vlada kasno je reagovala na drugi talas. Počeli su sa djelimičnim i očigledno neefikasnim mjerama (kao što je ranije zatvaranje barova i restorana) i veoma blagim regionalnim mjerama, itd. Posljedice toga svi mogu da vide.

S obzirom na ovaj nivo nesposobnosti, zbunjujuće poruke, kontradiktorne mjere, nije ni čudo da stanovništvo toliko sumnja u vladine smjernice. Neki čak sumnjaju i u učinkovitost karantina, govoreći stvari kao što su: “regionalne mjere nisu odradile posao”, već smo imali karantin u proljeće a virus se ponovo širi”, “možda ćemo jednostavno morati naučiti živjeti s tim”. Zapravo, nije karantin sam po sebi taj koji nije odradio posao, nego neorganizovani način na koji je on uveden i iskomuniciran, i to što su vlade krivile javnost za nepoštovanje pravila umjesto da prihvate svoje neuspjehe. Traženje od ljudi da ostanu kod kuće, dok radnici u industriji i proizvodnji moraju da idu na posao, zapravo uopšte nije karantin. Ovo sve je uzdrmalo povjerenje ljudi.

Pored toga, pitanje je ko to plaća. Barovi, restorani, kulturne ustanove, frizerski saloni, teretane i razne vrste malog biznisa bivaju zatvoreni, što ih dovodi do bankrota i ostavlja radnike bez plata i u mnogim slučajevima, i bez posla. Ovog puta, vlade ne intervenišu finansijski koliko su to činile tokom prvog karantina u proljeće, ili to čine nerado ili prekasno. Razlog je jasan. Vladino finansiranje tokom prvog talasa dovelo je do masovnog povećanja javnog duga i budžetskih deficita. Jedan izvještaj VoxEU-a proračunava da se “povećanje prosječnog omjera duga u području gdje se koristi valuta evro procjenjuje na preko 15%, zbog čega je on ukupno preko 100%. Porašće za još 20% u Francuskoj i za 40% u Italiji i Španiji.”

Ovo je u mnogim državama pogoršano sukobima između centralnih i regionalnih administracija zbog nametanja mjera u borbi protiv pandemije, što je njihovo uvođenje učinilo još haotičnijim.

Protesti i nemiri

Kao posljedicu ovog svega, u mnogim državama smo vidjeli proteste različitih vrsta, i pokušaje ekstremno desničarskih i desničarskih demagoških organizacija da se od njih okoristi. Ovi protesti protežu se od granica sa teorijama zavjere, povezanih sa ekstremno desničarskim organizacijama, do protesta sitnih buržuja i radnika u pogođenim sektorima koji zahtijevaju ekonomsku pomoć. Činjenica da su neki od pogođenih ovim mjerama sitnoburžujski vlasnici barova, restorana frizerskih salona, itd., čini plodno tlo za desničarske demagogije. Nije slučajno da je, u Britaniji, reakcionarni demagog Najdžel Faraž promijenio ime svoje Bregzit partije u antikarantinsku Partiju reformi Velike Britanije. Ali bila bi greška sve ove proteste izjednačiti.

U Madridu, na jugu grada, smo vidjeli proteste u radničkim naseljima protiv toga da desničarska regionalna vlada uvede potpuno neefikasno zatvaranje, dok istovremeno ukida sredstva javnoj zdravstvenoj službi. U Italiji, radnici i sitni buržuji izašli su u nekoliko gradova sa jasnim sloganom: “Ako nas zatvorite, onda nas i platite”. A u Britaniji, bilo je protivljenja na sjeveru Engleske da se prihvate regionalne mjere bez neophodne finansijske podrške vlade, što je izraženo u sukobu između gradonačelnika Mančestera i Borisa Džonsona.

Kako se boriti protiv KOVID-a 19 iz perspektive radničke klase

Dakle, kakva bi trebalo biti pozicija komunista po pitanju borbe protiv KOVID 19 i drugog talasa u Evropi? Prije svega, moramo objasniti da ovo nije neizbježna posljedica evolucije pandemije, nešto nad čime nemamo kontrolu. Drugi talas se mogao izbjeći, ili je njegov uticaj bar mogao biti sveden na minimum da su se preduzele mjere nužne za zaštitu javnog zdravstva. A one nisu preduzete zbog potrebe za očuvanjem kapitalističkog profita.

Moramo pogledati najbolje prakse širom svijeta, ono što je djelovalo i ono što nije. Bilo je mnogo rasprava u medijima tokom ljeta o takozvanom “švedskom modelu”. Anders Tegnel, državni epidemiolog koji je osmislio odgovor države, je u maju rekao da je ovaj pristup značio da će 40% ljudi u Štokholmu biti imuni na KOVID 19 do kraja maja, šta bi državi dalo prednost: “Na jesen će biti drugi talas. Švedska će imati visok nivo imunosti i broj slučajeva će vjerovatno biti prilično malen”, za razliku od drugih država koje su se odlučile za karantin.

Pa, jesen je sada stigla, a u Švedskoj broj hospitalizacija zbog KOVID-a 19 raste brže nego u bilo kojoj drugoj evropskoj državi i svakih osam dana se udvostručava. Dakle, Švedska je imala veću stopu smrtnih slučajeva po glavi stanovnika nego njene nordijske komšije tokom prvog talasa i to nije spriječilo drugi talas.

Foto: Pippa Fowles, Flickr

Zapravo, pristup takozvanog “imuniteta krda” je opovrgnut u praksi. Nedavno se “Ekonomist”  pozvao na podatke iz sjevera Italije koji su, čini se, pokazivali da se, u opštinama koje su bile najviše pogođene prvim talasom, brzina širenja virusa činila sporijom, što možda ukazuje na određeni stepen imuniteta na nivou stanovništva. Postoje mjesta gdje oko 24% stanovništva ima imunitet. Uprkos entuzijazmu “Ekonomista” povodom ovih cifara, one ne pokazuju nužno ono što oni žele da zaključe, i one ne čine recept za politiku koja treba da se uvede. Prije svega, razlog zbog kojeg se epidemija sporije širi u najteže pogođenim opštinama tokom prvog talasa takođe mogu biti ljudi koji tamo žive, koji su vidjeli rođake, prijatelje ili komšije kako umiru u velikim brojevima, i stoga su pažljiviji u održavanju socijalne distance. Kao drugo, kakve političke zaključke možemo izvući iz Bergama? Da se dopušta da se ljudi zaraze, umru u velikom broju da bi se idući talas virusa sporije širio? To je ludost.

Moguće da ima legitimnih rasprava iz epidemiološkog i javno zdravstvenog gledišta o tome koji je najbolji pristup, ali u stvarnosti, većina vlada i političara koji zagovaraju strategije na osnovu ideje “imuniteta krda” to rade sa gledišta odbrane kapitalističkog profita, bez obzira na posljedice po ljudske živote. Inače, neke vlade koje su ranije preduzele oštre mjere da suzbiju i kontrolišu pandemiju takođe su to radili zbog motivacije koju im je davao kapitalistički profit. Izračunali su da, ako bi mogli u ranijoj fazi da suzbiju pandemiju, imali bi konkurentsku prednost u odnosu na druge države u tome što će brže moći da ponovo pokrenu ekonomiju. To je argument MMF-a, koji je u svom izvještaju “Svjetskih ekonomskih izgleda” prošlog mjeseca, zagovarao brže i prisilne mjere za suzbijanje pandemije.

Države poput Kine, Novog Zelanda, Tajvana, Južne Koreje su, u različitim nivoima, preduzele mjere kao što su masovni karantin, masovno testiranje i vrlo efikasan sistem za testiranje i praćenje. U oktobru, u kineskom gradu Ćingdaou otkriveno je 12 slučajeva KOVID-a 19 povezanih sa bolnicom koja prima ljude koji stižu iz inostranstva. Odlučili su da testiraju sve stanovnike grada, 9 miliona, u roku od 5 dana. Južna Koreja ima veoma efikasan sistem testiranja i praćenja. Ove države su mogle uspostaviti strogu kontrolu ljudi koji dolaze u državu, testirajući sve koji dolaze i sve one koje su pozitivni stavljaju u karantin u posebno namijenjene bolnice ili hotele. Masovno testiranje se sada takođe efikasno koristi u Slovačkoj, gdje je čitavo odraslo stanovništvo testirano u dva odvojena vikenda. Ovo su mjere koje se moraju uvesti da bi se spriječilo širenje epidemije.

Naravno, Kina je kapitalistička država i to ona kojom vlada autoritarni režim. Jedan od razloga zašto je preduzela brze i efikasne mjere (nakon početnog pokušaja da zataška pandemiju) je to što nastavak vladavine vladajuće klase zavisi u velikoj mjeri od toga da li će ispasti efikasna i sposobna da garantuje ekonomski rast i zdravlje stanovništva. Druga strana ovoga je činjenica da veći nivo državnih intervencija u ekonomiji u Kini (djelomično zbog planske ekonomije u prošlosti) omogućava Kini da efikasnije mobiliše resurse.

Ovaj primjer nisu pratile kapitalističke vlade Velike Britanije i u Evropi uopšte, koje nisu preduzele ove mjere ili su ih zločinački odgodile. Tokom Drugog svjetskog rata, perioda nacionalne uzbune, vladajuća klasa i u Velikoj Britaniji i u SAD-u preduzele su mjere državne intervencije u ekonomiji i usmjerili proizvodnju prema ratnim naporima, gotovo bez obzira prava na privatno vlasništvo. Na kraju, u vrijeme krize, ograničenja anarhije sistema “slobodnog tržišta” se jasno razotkrivaju da ih svi mogu vidjeti.

Stoga, program kojeg komunisti moraju braniti je jasan:

• Građenje odgovarajućih i dobro finansiranih državnih sistema za testiranje i praćenje. Uvesti mjere koje omogućavaju ljudima da se izoluju ako su pozitivni, što podrazumijeva da im se isplate pune plate ali da im se takođe obezbijedi smještaj u slučajevima gdje su pretrpani domovi u kojima nema mogućnosti kućne izolacije. Ovo se može uraditi rekvizicijom praznih hotela, kuća i stanova.
• Ako je pandemija izvan kontrole sa široko rasprostranjenim prenosom virusa u zajednici, karantin će biti nužan. To mora da bude pravi karantin. Samo radnici u onim sektorima ekonomije koji su neophodni za održavanje života i zdravlja bi trebali raditi. Ostali bi trebali ostati kući i primati punu platu. Proizvodnja i izgradnja bi trebale biti obustavljene, osim ako nisu povezane sa neophodnim sektorima ekonomije. Oni sektori koji ostanu otvoreni bi trebali biti pod nadzorom radničkih komisija za zdravlje i sigurnost izabranom sa radnih mjesta, koja ima ovlaštenje da reorganizuje proizvodnju i da je zaustave kad se ona bude činila nesigurnom. Nema razloga da ljudi budu zaključani u svojim domovima, ali miješanje različitih domaćinstava bi se trebalo svesti na minimum.
• Malim preduzećima koju su prisiljeni na zatvaranje trebala bi se oprostiti kirija i porez i trebalo bi im dati finansijsku pomoć. Velike kompanije ne bi trebale primati nikakvu pomoć, nego bi se trebale oslanjati na svoj prikupljeni profit, dividende, itd. Svaka veća kompanija koja zahtijeva državnu pomoć bi odmah trebala biti nacionalizovana bez kompenzacija.
• Trebala bi se sprovoditi masovna testiranja da bi se otkrio izvor izbijanja pandemije.
• Ako škole i univerziteti moraju biti otvoreni, onda moraju da se smanje razredi, zaposli više nastavnika i treba da se izvrši rekvizicija prikladnih ustanova. Treba uvesti masovno testiranje prosvjetnih radnika. Kada dođe do izbijanja pandemije u školi, sva djeca i osoblje u klasteru, kao i njihove porodice, bi se trebali testirati u roku od 24 sata.
• Moraju se zabraniti deložiranja i oduzimanje imovine, zajedno sa opraštanjem kirije i računa. Neka plate veliki energetski giganti i stanodavci.
• Zahtijevamo veliki program investicija u javnu zdravstvenu službu.

Štaviše, kako je vakcina sve više na vidiku, vrlo je važno da to ne postane još jedna prilika za kapitaliste da profitiraju. Velike farmaceutske kompanije bi trebale biti nacionalizovane bez kompenzacije i stavljene pod demokratsku kontrolu radnika prema potrebama stanovništva. Ovo se ne može prepustiti privatnim kompanijama koje rade za profit i interese dioničara. Naposlijetku, većina istraživanja na kojima one zasnivaju svoje proizvode se već sprovodi u državnim institucijama. Vakcine trebaju biti raspodijeljene po potrebi, ne prema platnoj sposobnosti. Nacionalizacija farmaceutskih kompanija bi takođe zagarantovala pristup vakcinama širom svijeta, umjesto trke da se dođe do doze, u kojoj bi napredne kapitalističke države imale prednost.

Ovakav program ne samo da bi stavio pandemiju pod kontrolu i išao ka tome da se dođe do nula slučaja zaraze koronavirusom, ali takođe i uvjerio ljude da je ono što se radi efikasno i da se mjere uvode da bi zaštitili ne samo živote ljudi već i njihova životna sredstva. Takav program bi takođe bio u stanju da pridobije sitnoburžujske slojeve na stranu radničke klase.

Naravno, takav program bi odmah postavio pitanje toga ko će to da plati? Pa, jednostavno je. Mi kažemo: natjerajmo kapitaliste da plate. Jedan izvještaj švajcarske banke UBS otkrio je da su u julu 2020. godine, svjetski milijarderi povećali svoje već ogromno bogatstvo na rekordnih 10,2 milijarde dolara (7,8 milijardi funti). Izvještaj ukazuje na to da je ovo “novi rekord, koji prevazilazi prethodnih 8,9 milijardi dolara sa kraja 2017. godine”. Među milijarderima, ukupno bogatstvo milijardera u zdravstvu povećano je za 50,3% na 658, 6 milijardi dolara.

Nije da nema novca da se preduzmu mjere neophodne za borbu protiv pandemije. Problem je što je bogatstvo skoncentrisano u sve manje i manje ruku na vrhu, dok je većina, radnička klasa koja je stvorila svo to bogatstvo, ostavljena da se brine sama o sebi. Ako bi najvećih 250 kompanija bilo pod zajedničkim vlasništvom i radničkom kontrolom, mogli bismo platiti ne samo za borbu protiv KOVID-a 19, nego i za pristojne poslove, kuće i životna sredstva za čitavu populaciju.

Da bismo se borili protiv virusa, ukinimo kapitalizam!