Na današnji dan, 18. marta 1871. godine, proglašena je Pariska Komuna, prva radnička država u istoriji čovečanstva. Svesni nesposobnosti tadašnje carske francuske vlade da odbrani svoj narod, zbog činjenice da se više plašila naoružavanja vlastitih radnika nego pruske invazije, proleteri Pariza su proglasili Komunu, revolucionarnu vlast sa ciljem da odbrane Pariz od pruske vojske, kao i da uspostave novo, egalitarno društvo, koje počiva na neposrednoj demokratiji i preraspodeli svojine u interesu većine stanovništva.

Komuna je ukinula privilegije državnih funkcionera, zamrznula rente, a u napuštenim radionicama je pokrenula proizvodnju pod kontrolom radnika. Državne zgrade su upotrebljene kao smeštaj za beskućnike. Crkva i država su odvojene. Strani radnici su tretirani kao braća i sestre, kao vojnici "univerzalne republike internacionalnog rada".U iskustvima i težnjama Komune postavljeni su temelji komunističke borbene prakse. Ona je bila preteča svih velikih revolucionarnih pokreta 20. veka, pre svega Oktobarske revolucije 1917. godine.

Pariska Komuna je i danas inspiracija i putokaz svim grupama koje žele da se izbore za društvo u kojem su ukinuti eksploatacija i vlast čoveka nad čovekom.

U cilju obeležavanja ovog dana, značajnog za svetsku istoriju radničkog pokreta, prenosimo tekst koji je 1871. godine, u vreme Komune, napisao rodonačelnik socijalizma u Srbiji, Svetozar Marković, i koji je izvorno objavljen u listu Radenik, pod naslovom Radničko pitanje, a danas se u elektronskoj formi može naći na blogu Pobuna!.

Tekst prenosimo i zbog njegove ponovne aktuelnosti budući da su se socijalni problemi o kojima je Marković govorio ponovo pojavili kao sastavni deo procesa kapitalističke tranzicije.