Interesantan mi je odnos Socijalističke partije Srbije, programski deklarisane naslednice tekovina socijalizma u Srbiji, prema religiji. Ovo je, dakako, najnazadniji deo programa Socijalističke partije Srbije. Oni u svom delu Programa o religiji i crkvi govore sledeće:
8. Religija i crkva
Socijalisti podržavaju potpunu slobodu religioznih i duhovnih opredeljenja svakog građanina – svako ima slobodu izbora da bude vernik, ateista ili agnostik. Versko opredeljenje lična je stvar svakog građanina.
Uvažavamo doprinos koje su velike svetske religije dale razvoju celokupne civilizacije i kulture. Naročito cenimo neizbrisiv doprinos koji je Srpska pravoslavna crkva imala u očuvanju identiteta našeg naroda i države. Činjenicu da je veronauka postala izborni predmet u javnim obrazovnim ustanovama u našoj zemlji shvatamo kao otvorenost države da se mladi naraštaji, posle višedecenijske potisnutosti, upoznaju sa ulogom koju su religije i crkve odigrale u svetskoj istoriji. Taj važan deo opšte kulture svakog pojedinca ne sme se pretvoriti u prinudu i nametanje niti u zadiranje u laički karakter države.
Socijalisti se opredeljuju za laičku državu. Načelo laičke države smatramo tekovinom moderne civilizacije, koje je proklamovano u ime očuvanja ljudskih prava i sloboda svih građana, bez obzira na to kako se oni opredeljuju u verskim pitanjima.
Saradnju i toleranciju svih verskih zajednica u Republici Srbiji vidimo kao važan uslov očuvanja stabilnosti našeg društva. Poštujući i štiteći slobodu mišljenja, savesti i veroispovesti socijalisti pozdravljaju napore verskih zajednica, vernika i crkvenih velikodostojnika da inicijativama, kritikama i stavovima utiču na kreiranje društvenog i političkog života, čime su i sami u položaju da budu izloženi kritici. Takav angažman vidimo kao važan doprinos dijalogu u društvu, smatramo ga korisnim ukoliko se vodi u duhu tolerancije i poštovanja stavova drugih.
U cilju opšte dobrobiti socijalisti su otvoreni za dijalog i saradnju sa verskim zajednicama, posebno kad zajedničko delovanje može biti od koristi društvu u celini.
(Program Socijalističke partije Srbije, str. 18)
S obzirom na to da svaki veći skup SPS-a počinje intoniranjem Internacionale, koja važi za neformalnu himnu ove partije, postavlja se pitanje čemu zapravo verovati? Da li verovati opredeljenju da neformalna himna, koju svi jednoglasno otpevaju na svakom partijskom kongresu - neko je otpeva, neko otćuti a neko samo otvara usta na plejbek - svojom drugom strofom poziva na to da su proleterijatu (obespravljenima) najveći neprijatelji car i bog; -
Od silnih nama nema dara
Krvnici su nam car i bog!
Ko trudom sve na svetu stvara
Sam nek zgazi vraga svog.
-ili, pak, programskom tekstu koji ne vidi da je crkva imala ključnu ulogu u manipulisanju nad najnižim slojevima društva, već da je, naprotiv, imala progresivnu ulogu u razvoju "celokupne civilizacije i kulture"; ili samom delovanju Socijalističke partije Srbije u tom smislu, odn. ponašanju njenih funkcionera? Ovde ne postoji dilema; najjači odraz nečije namere je sama njegova aktivnost.
Ne bi ovo bilo interesantno da nije reč o partiji koja koristi svaku postojeću priliku da se pozove na socijalističku istoriju u Srbiji; najčešće na Dimitrija Tucovića i ne retko na Svetozara Markovića. Ova nasledna veza postoji: Socijalistički pokret u Srbiji XIX veka (Svetozar Marković i njegovi sledbenici) --> Srpska socijal-demokratska partija (Dimitrije Tucović) --> Komunistička partija Jugoslavije --> Savez komunista Srbije i Socijalistički savez radnog naroda Srbije --> Socijalistička partija Srbije. Međutim, osnovno je pitanje da li postoji kontinuitet između Socijalističkog pokreta iz XIX veka i današnje Socijalističke partije Srbije? Ovo ne samo po pitanju pogleda na religiju, već uopšte. Ali kad smo već kod religije treba napomenuti i to da je Srpska socijal-demokratska partija (SSDP), kao jednu od svojih tačaka programa, imala i sledeće:
6. Oglašenje religije za privatnu stvar. Ukidanje svih primena javnih srestava u crkvenim religioznim ciljevima. Crkvene i religiozne zajednice smatrati kao privatna udruženja, koja svoje poslove uređuju potpuno samostalno; potpuna nezavisnost škole od crkve.
Za razliku od ovoga, današnji samoproklamovani naslednici Dimitrija Tucovića smatraju da je ponovno uvođenje religijske nastave (tzv. veronauka) , više od sto godina nakon Programa SSDP-a, korisno jer će se time "mlađi naraštaji, posle višedecenijske potisnutosti, upoznati sa ulogom koju su religije i crkve odigrale u svetskoj istoriji". Voleo bih da mi neko objasni koju je to značajnu ulogu u istoriji odigrala crkva. Možda se misli na spaljivanje Đordana Bruna, ili tome slično? I voleo bih da mi se objasni ko je to potiskivao religijsku slobodu u Srbiji? Da li je to Savez komunista, čiju imovinu je nasledio SPS, i na čiju se tradiciju poziva postavljajući na svoje bilborde crvene petokrake zvezde? Dakle, ukoliko SPS zamera Savezu komunista to što se nije zalagao za uvođenje religijskog časa u škole - samim tim i SSDP-u pa i Socijalističkom pokretu u Srbiji XIX veka - onda seče granu na kojoj sedi; a po svemu sudeći upravo je tako.
