Tokom protekle decenije, radnici NP “Sutjeska” suočili su se sa nizom problema usljed nemara i krajnje dubiozne politike rukovodstva Nacionalnog parka. Ovaj period karakterišu česta kašnjenja isplate plata i doprinosa, odsustvo ulaganja u održavanje i obnovu Nacionalnog parka, prije svega muzeja i spomen doma u njegovom sklopu, te malverzacije koje sredstva za NP usmjeravaju ka privatnim džepovima.

Ovakva situacija dovela je, između ostalog, i do nekoliko štrajkova radnika NP “Sutjeska”, od kojih je posljednji počeo u martu 2023. godine; radnici su istupili sa zahtjevima da im se isplate neisplaćene plate, kao i da im se obezbjede bolji uslovi za rad. Štrajk je trajao sve do 6. juna 2023. godine, kada je nadležno ministarstvo reagovalo kako bi smirili situaciju, te su većim dijelom ispunili zahtjeve radnika.

Međutim, ako se zagrebe malo dublje ispod površine, postaje jasno da su predstavnici vladajuće klase u RS ispunili samo neophodan minimum da se okonča štrajk. Intervencijom Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske, radnicima je isplaćena većina zakašnjelih plata, dok doprinosi za prethodne dvije godine još uvijek nisu isplaćeni.

Naravno, novca nije nedostajalo kada je direktorima NP “Sutjeska” bilo potrebno isplaćivati naknade za fiktivne troškove koji se broje u desetinama hiljada maraka. Ignorisanje položaja radnika na rubu egzistencije čak je išlo toliko daleko da se samo nekoliko mjeseci nakon štrajka 2021. godine, rukovodstvo Nacionalnog parka odlučilo na nabavku sedam novih vozila u ukupnoj vrijednosti od 340.000KM. Samo dvije godine kasnije, skoro cijeli vozni park NP “Sutjeska” rasprodat je po izuzetno niskim cijenama, kako bi se radnicima isplatio dio zaostalih plata i time okončao štrajk.

Posebno je zanimljivo da su vozila prodata firmi “Pavgord”, čiji je vlasnik fočanski tajkun Gordan Pavlović-Goci, blizak vladajućoj garnituri u Republici Srpskoj. Tokom posljednjih nekoliko godina, rasipanje i rasturanje NP “Sutjeska” sve više ostavlja utisak planskog djelovanja, budući da dugovanja Nacionalnog parka “Pavgordu” već iznose preko 600.000KM, kako bi se Gocijeva imperija, zasnovana na švercu i ratnom profiterstvu, proširila i na najstariji nacionalni park u Bosni i Hercegovini.

Takođe, veliki dio sredstava “guta” nestručna administracija, mahom popunjena od stranačkih poslušnika Dodikovog SNSD-a, dok sa druge strane radnici koji obavljaju redovne djelatnosti u nacionalnom parku moraju biti zadovoljni ugovorima o privremenim i povremenim poslovima, te platama koje kasne po nekoliko mjeseci.

Iz priloženog je takođe jasno da je vlast u RS, u ovom slučaju konkretno nadležno ministarstvo, decenijama prećutno dozvoljavala punjenje privatnih džepova sredstvima namijenjenim za nacionalni park. Isključivo štrajkovi radnika su ih mogli primorati da poduzmu određene korake kojima bi oprali ruke i krivicu stavili na pojedince, a ne na cjelokupan sistem. No sasvim očekivano, bilo kakva kazna za direktno odgovorne je izostala.

Pored nezainteresovanosti za položaj radnika u NP “Sutjeska”, vlast u RS takođe nije pokazala ni najmanju brigu za očuvanje nacionalnog parka. Spomen dom i Muzej bitke na Sutjesci, koje je do 1990-ih godišnje posjećivalo nekoliko stotina hiljada ljudi, danas su skromni objekti sa malim brojem muzejskih eksponata. Tokom krvavog kontrarevolucionarnog rata po raspadu SFRJ, isti su uništeni i opljačkani. Reakcionarna divljanja koja su uslijedila raspadom Jugoslavije na ovom mjestu ostavila su samo pepeo i par trošnih zidova, dok je isključivo gorostasni spomenik ostao netaknut. Prema svjedočenjima radnika NP “Sutjeska”, pojedini eksponati takođe su završili u rukama imperijalista - pripadnika takozvanih “mirovnih snaga” SFOR-a, po samom završetku rata.

Obnova spomen kompleksa 2019. godine bila je izuzetno skromna, dok  je veći broj muzejskih eksponata zapravo vraćen inicijativom radnika Nacionalnog parka. Obećanje nadležnog ministarstva po kojem bi spomen kompleks bio u potpunosti obnovljen, koje je uslijedilo nakon štrajka radnika 2023. godine, naravno, nije sprovedeno u djelo.

Najnovija dešavanja na području NP “Sutjeska” još jednom su pokazala nesposobnost i nezainteresovanost buržoazije za očuvanje prirodnih i kulturnih dobara, ukoliko to za njih nije profitabilno. Kada je 9. avgusta požar zahvatio područje Zelengore, te se ubrzo proširio i na NP “Sutjeska”, uslijedila su prepucavanja između srpskih i bošnjačkih političara. Predstavnici srpske buržoazije su se na svoju ruku obratili MUP-u Srbije za pomoć, čemu su se suprotstavili bošnjački političari, tvrdeći da se u gašenje požara prije svega trebaju uključiti Oružane snage BiH. S obzirom na izrazito ograničene kapacitete OS BiH, na kraju je postignut dogovor, i tek nakon što je učinjena neprocjenjiva šteta Nacionalnom parku, na međunarodni poziv za pomoć odazvala se Srbija. Iz ovoga je jasno da bajke nacionalnih buržoazija o ljubavi prema sopstvenoj zemlji jesu istinite, ali samo u onoj mjeri u kojoj im je dozvoljeno da tu zemlju pljačkaju i eksploatišu za sopstvenu i dnevno-političku korist.

Izvor: srpska.info

Činjenica da vlasti u RS ne brinu o istorijskim zdanjima u okviru NP “Sutjeska” uopšte nije iznenađujuća: putevi novca iz sredstava nacionalnog parka u privatne džepove za njih su daleko unosniji od obnove spomen doma i muzeja, a istorijski značaj Bitke na Sutjesci se ni na koji način ne može uklopiti u narativ povampirene ideologije srpskog nacionalizma. Vlast u RS se ka tekovinama i simbolima NOB-a većinom odnosi na dva načina. S jedne strane održavanje spomenika NOB-a od strane vlasti u RS je slabo i zavisi od inicijative lokalnih aktivista i lokalnog SUBNOR-a. S druge strane vlast takva mjesta koristi kao priliku da pokuša partizansku borbu isključivo povezati sa žrtvom srpskog naroda, ignorišući i negirajući internacionalistički i revolucionarni sadržaj partizanske borbe, kao i socijalnih odnosa nastalih nakon Drugog svjetskog rata. U takvoj vizuri srpskog nacionalizma, ovi spomenici su podsjetnik na zajedničku revolucionarnu borbu jugoslovenskih naroda koje današnje i buduće generacije radnog naroda na ovim prostorima treba da zaborave. Sjećanje na nju je moguće samo kroz nacionalističku interpretaciju vladajuće klase u RS.

Izvor: BNTV

A bitka na Sutjesci nam pokazuje upravo to da ni daleko nadmoćniji neprijatelj, sa svim svojim zvjerskim slugama ne može poraziti moć naprednih ideja i jedinstvo masa; da će, kao što su borci Sutjeske nadljudskim naporima i žrtvama izborili odlučujuću pobjedu, radne mase iz cijele Jugoslavije ponovo učiniti kraj jednom ugnjetačkom, nehumanom i krvoločnom sistemu, i na njegovom mjestu izgraditi društvo po mjeri svih.

Štrajkovi radnika koji su pokrenuti zbog nemara vladajuće klase prema NP “Sutjeska” uistinu su pokazali da isključivo zajedničkom borbom, možemo izboriti svoja prava. No dometi borbe su izrazito ograničeni i kratkotrajni u raljama kapitalizma. Radnička klasa Jugoslavije već je jednom pokazala da pred njenim jedinstvom padaju i najsnažnije imperijalističke zvijeri. Stoga je potrebno da se ujedinjenim snagama izborimo za socijalističku revoluciju, koja jedina može da nam obezbjedi šansu za stvaranje društva po mjeri radnih ljudi, i koja će vratiti staru slavu i sjaj Sutjesci, a radnicima njihovo dostojanstvo.